Merhaba değerli okurlar. Önümüzdeki süreç, artık dijitalin egemen olduğu bir yapıya evriliyor. Bu dönüşümden en çok etkilenecekler listesinin en başında vergi mükellefleri ve buna bağlı olarak biz meslektaşlar yer almaktadır. 19.10.2019 tarihli V.U.K. 509 Nolu Tebliğin yayımlanması ile birlikte, kısmen hayatımızda olan elektronik belgeler (e-belge) artık çoğu vergi mükellefini ilgilendirecek ve söz konusu vergi mükellefleri bu belgeleri kullanma yükümlüğüne gireceklerdir. Tebliğin uygulamasının artı yönleri olduğu gibi, eksi yönleri daha ağır basmaktadır. Örneğin e-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerce, 1/1/2020 tarihinden itibaren düzenlenecek faturaların, vergiler dahil toplam tutarının 30 Bin TL’yi (vergi mükelleflerine düzenlenenler açısından vergiler dahil toplam tutarı 5 Bin TL’yi) aşması halinde, söz konusu faturaların, “e-Arşiv Fatura” olarak Başkanlıkça sunulan e-Belge düzenleme portali üzerinden düzenlenmesi zorunlu hale getirilmiştir. Bu uygulamayı sektörler açısından değerlendirirsek, nakliye faaliyetinde bulunan bir gerçek kişinin kağıt faturayı düzenlemede sıkıntı yaşadığını göz önünde bulundurursak, devamlı seyir halinde olan söz konusu vergi mükellefinin gerekli alt yapı ve donanımının (Bilgisayar, internet vb.) olmaması, hem ek maliyet oluşturacaktır hem de  uygulanacak olan e-Arşiv Fatura’nın düzenlenmesinde cezai müeyyidelere neden olacak hata ve yanlışların önünü açacak olup, buna bağlı olarak  yeni mağduriyetler yaratacaktır. Ülkenin okuma-yazma, teknolojiye adaptasyon ve teknoloji kullanma oranı göz önünde bulundurulduğunda, 2020 yılının vergi mükellefleri açısından mağduriyet yılı olacağı aşikar. Hazine ve Maliye Bakanlığı vatandaşları madden etkileyecek olan bu uygulama için gerek vergi daireleri gerekse meslek odaları vasıtası ile mükellefleri yeteri kadar bilgilendirmeli ve bu konuda eğitim ve seminerler düzenlemelidir. Özellikle meslek odaları bu konunun bilincinde olmalı, üyelerinin uygulamaya uyum aşamalarını hassasiyet ile takip etmeli ve gerekli her türlü tedbiri almalıdır. Sancılı geçiş süreci yükünün salt Mali Müşavirlerin sırtına yüklenmesi takdir edersiniz ki büyük bir haksızlık olacaktır.

Diğer yandan bu tebliğ ile;

- e-Fatura uygulamasına geçme zorunluluğu bulunan mükelleflerin aynı zamanda e-Arşiv Fatura uygulamasına da geçmek zorunda olduğuna ilişkin düzenleme yapılmıştır.

- e-Ticaret paydaşı olan internet satış platformları, internet ortamında ilan yayınlayanlar ve internet reklam aracılarının e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamasına geçmek zorunda olduğuna ilişkin düzenleme yapılmıştır.

- Tüm serbest meslek erbaplarının (avukatlar, mali müşavirler, serbest çalışan doktorlar, mimarlar, mühendisler vb.) 2020 yılı Haziran ayından itibaren serbest meslek makbuzlarını e-Serbest Meslek Makbuzu olarak düzenlemesi zorunlu hale getirilmiştir.

-  Hal kayıt sistemi kapsamında sebze ve meyvelerin ticareti ile iştigal eden tüccar ve komisyoncuların 1/1/2020 tarihinden itibaren e-Fatura, e-Arşiv Fatura, e-İrsaliye, e-Müstahsil Makbuzu uygulamaları ile e-Defter uygulamalarına zorunlu olarak dahil olmalarına ilişkin düzenleme yapılmıştır.

- Sigorta, emeklilik ve reasürans şirketlerinin Sigorta Poliçeleri ile Sigorta Komisyon Gider Belgelerini, bankaların dekont belgesini, yetkili döviz müesseselerinin de Döviz Alım-Satım belgelerini ve tüm mükelleflerce kullanılan Gider Pusulası belgesinin e-Belge olarak düzenlenebilmesine imkan tanınmıştır.

- Akaryakıt istasyonları dahil olmak üzere EPDK’dan akaryakıt sektöründe faaliyette bulunmaya ilişkin lisans alan tüm mükelleflere Tebliğde öngörülen geçiş zamanlarında e-Fatura, e-Arşiv Fatura, e-İrsaliye ve e-Defter uygulamalarına geçiş zorunluluğu getirilmektedir.

- Gübre takip sistemi kapsamında bulunan mükelleflerce gerçekleştirilen sistem kapsamındaki malların sevkinde e-İrsaliye kullanma zorunluluğu getirilmektedir.

- Demir çelik sektöründe, madencilik alanında vergi kayıp ve kaçağını azaltmak ve sektörde haksız rekabeti engellemek amacıyla imalat, ihracat veya ithalat faaliyetinde bulunan mükelleflerin e-İrsaliye uygulamasına geçiş zorunluluğu öngörülmüştür.

- E-Fatura uygulamasına dahil olan mükelleflerin çiftçilerden gerçekleştirdikleri zirai mahsul alımlarında kağıt ortamda düzenledikleri müstahsil makbuzlarının elektronik ortamda e-Müstahsil Makbuzu olarak düzenlenmesi zorunluluğu getirilmiştir.

213 Sayılı Vergi Usul kanunu, 509 Nolu Tebliğ ile birlikte iş hayatımızda olan e-belgeler ve e-uygulamalar şunlardır:

- e-Arşiv Fatura,

- e-Fatura,

- e-İrsaliye,

- e-Serbest Meslek Makbuzu,

-  e-Müstahsil Makbuzu,

- e-Bilet,

- e-Gider Pusulası,

- e-Sigorta Komisyon Gider Belgesi,

- e-Sigorta Poliçesi,

- e-Döviz Alım-Satım Belgesi,

- e-Dekont,

- e-Yolcu Listesi,

- e-Muhasebe Fişi,

- e-imza,

- Mali Mühür,

- Zaman Damgası,

- e-Defter Saklama,

- e-Sertifika,

- Özel Entegratörler.

 SMMM Adem DEMİR
 GSMMMO Basın Yayın Komisyonu Başkan Yardımcısı